Dat schrijft Het
Financieele Dagblad.
Zelfs als de uitkering van dividenden wordt meegenomen, staat de AEX-belegger
nog altijd op een verlies van zo’n 30%. Worden de beleggingen ook nog eens
gecorrigeerd voor inflatie, dan is het rendement over de afgelopen tien jaar
nog slechter. Ter vergelijking: de Duitse DAX verloor over dezelfde periode
exclusief dividend nog geen 20%.
"Voor aandelenbeleggers was het afgelopen decennium een dollemansrit. En als
je puur naar de cijfers kijkt, is het beeld vrij dramatisch", zegt Corné van
Zeijl, vermogensbeheerder bij SNS Asset Management.
All-time high
"Het is maar vanaf welk punt je meet", zegt een Amsterdamse handelaar met een
diepe zucht. Hij wijst erop dat de AEX in september 2000 een all-time high
van 701,56 punten op de borden zette. Sindsdien is het bergafwaarts gegaan
met de index. "Het verhaal dat een lage rente, zoals we de afgelopen jaren
hebben gezien, goed is voor de beurs, kan hiermee naar het rijk der fabelen
worden verwezen", aldus de handelaar, die sinds het uitbreken van de
kredietcrisis niet meer met zijn naam in de krant wil.
Uiteraard zijn er beleggers met een goed gevoel voor timing geweest, die met
korte ritjes toch nog een aardig rendement hebben gemaakt. Daarnaast hebben
beleggers in aandelen van bedrijven die zijn overgenomen het goed gedaan.
Zij hebben in een flink aantal gevallen een hoge vergoeding ontvangen, zoals
bij voedingsconcern Numico en ABN Amro. De bank kwakkelde jarenlang rond een
koers van euro 20, maar het bankenconsortium legde in 2008 de hoofdprijs
neer van euro 38.
Waarde verdampt
Daartegenover staan aandelen waarvan de waarde bijna in haar geheel is
verdampt (UPC en KPNQwest) of die voor een lage koers van de beurs zijn
gehaald, zoals Versatel en Getronics. Wie de afgelopen tien jaar had belegd
in een mandje AEX-aandelen en stil is blijven zitten, is geknipt en
geschoren
En dat terwijl het nieuwe millennium in een jubelstemming begint. De economie
groeit in de jaren negentig hard en internet brengt ons de nieuwe economie.
Voor de aandelenbeurzen is er maar één weg: omhoog.
Millenniumbug
Het jaar 2000 begint vanuit beleggersoogpunt ook uitstekend. De enige horde is
de gevreesde 'millenniumbug'. Computers zouden op hol slaan als de tik van
1999 niet naar 2000, maar per ongeluk naar 1900 werd gemaakt. De
millenniumbug heeft uiteindelijk lang niet het effect waarvoor is gevreesd.
Computers draaien door en gevolgen voor centrales, ziekenhuizen en het
bedrijfsleven zijn er nauwelijks.
Het eerste decennium wordt vooral gekenmerkt door bubbels die weer even hard
uiteenspatten. Beleggers verwerken een internetbubbel, een telecombubbel,
een vastgoedbubbel en vorig jaar kwam daar de kredietcrisis overheen. Vooral
deze crisis drukt het rendement over het afgelopen decennium. "Allemaal
bubbels gevoed door hebzucht", stelt Michael Jabroer, hoofd trading van
Keijser Capital. "Niet alleen particulieren, maar ook verzekeraars en
pensioenfondsen vertoonden kuddegedrag en sprongen op de rijdende trein."
Veel geleerd van bubbels
Beleggen doe je voor de lange termijn. Tenminste, dat is wat de experts ons
adviseren. Maar wie zijn geld de afgelopen tien jaar in de AEX heeft
gestoken, heeft zijn investering met ongeveer de helft in waarde zien dalen.
"Ik ben blij dat ik al deze bubbels heb meegemaakt", zegt Van Zeijl van SNS.
"Ik heb er veel van geleerd. Vooral dat een bubbel nog veel verder kan
worden opgeblazen dan je denkt."
Naast bubbels, krijgen de markten te maken met diverse aanslagen zoals die van
9/11 in New York. Deze aanslag geeft de beurzen, die in 2001 toch al hard
zijn geraakt door het leeglopen van de internetbubbel, een extra opdoffer.
Aanslagen in Madrid (2004) en Londen (2005) leiden niet tot grote dalingen,
maar wel tot kortstondige paniek.
Leegloop
In de afgelopen tien jaar is de AEX niet alleen in waarde gedaald, maar ook
getroffen door een ware leegloop. Het hoogtepunt vormt ongetwijfeld ABN Amro
in 2008, maar de trend zette al in de jaren negentig van de vorige eeuw in.
Een flink aantal bedrijven is overgenomen, gefuseerd of om andere redenen
van de beurs gehaald.
In 2000 kent de AEX nog bedrijven als het roemruchte IT-fonds Baan en
warenhuis Vendex. In de loop van de jaren verdwijnen nog veel meer bekende
namen die al jaren tot de harde kern van de AEX behoorden. Wat te denken van
handelshuis Hagemeyer, staalconcern Corus, voedingsconcern Numico, de banken
ABN Amro en Fortis, uitgeversconcern VNU, automatiseerder Getronics en
uitzendconcern Vedior.
Exits
Buhrmann verandert zijn naam in Corporate Express en wordt in 2008 gekocht
door sectorgenoot Staples. Nauwelijks een jaar later komt er een einde aan
de lange geschiedenis van effectenhandelshuis Van der Moolen. En Canon komt,
eveneens in het voorbije jaar met een bod op kopieer- en printerfabrikant
Océ. Als het bod slaagt, is ook dit fonds van de beurs verdwenen.
Andere fondsen, zoals KLM en Rodamco, komen na een fusie weer terug, maar
menig belegger vraagt zich af hoe Nederlands fondsen als Unibail-Rodamco,
Air France-KLM en staalconcern ArcelorMittal eigenlijk nog zijn.
Mickey Mouse-index
"De AEX had vroeger een veel bredere samenstelling", zegt een beurshandelaar.
"Het lijkt op de teloorgang van onze voetbalcompetitie: de AEX is een Mickey
Mouse-index geworden. Maar misschien staan we gewoon waar we horen." Sterker
nog, we moeten blij zijn dat we nog wereldbedrijven als Shell, Unilever,
Heineken en Philips hebben, vindt de handelaar.
Van Zeijl schrijft de leegloop van de AEX en de beurs in het algemeen toe aan
de groei van het aantal regels en het feit dat beursfondsen tegenwoordig
transparant moeten zijn. "Veel bedrijven hebben daar geen zin in."
Volgens Jabroer van Keijser Capital geeft de leegloop van de AEX vooral "een
beeld van een veranderende wereld" weer. "Daarnaast heeft de druk op marges
bedrijven gedwongen overnames te doen." Jabroer denkt dat deze trend de
komende jaren doorzet. "Neem Ahold of TNT. Ik vraag me af hoe lang het nog
duurt voor ze worden overgenomen."
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl